علوم تجربی

علوم تجربی - علوم تجربی راهنمایی

ایرانیان علاوه بر پزشکی و داروسازی در دیگر علوم طبیعی نیز فعالیت و آثار سودمندی داشته اند. از این میان به علم المعادن (زمین شناسی) و علم الحیوان (جانور شناسی) و علم الحشایش (گیاه شناسی) و علم الکیمیا (شیمی) توجه زیادتری می‌نمودند و این توجه علاوه بر آن که به ذات علوم مذکور صورت می‌گرفت، برای به دست آوردن یا شناختن داروها و در حقیقت برای تکمیل اطلاعات در علم صیدله (داروشناسی) نیز بوده است.
کار ابوریحان بیرونی خوارزمی (متوفی به سال 440 هجری ) در کتاب الجماهر فی معرفه الجواهر بیشتر متوجه تحقیق در خواص و توصیف طبیعی هر یک از اجسام و حتی شناسانیدن وزن مخصوص آن‌ها بوده است. اوزان مخصوصی که ابوریحان برای عناصر مختلف داده با آنچه امروز می‌شناسند تفاوت عمده‌ایی ندارند.
در علم جانورشناسی شناسی و گیاه شناسی استفاده طبی بیشتر صورت می‌پذیرفت. از جمله مهم‌ترین کتاب‌ها درباره جانورشناسی کتاب طبایع الحیوان و خواصها و منافع اعضائها از عبیدالله بن جبرائیل ( از آل بختیشوع )بوده است که به سا ل450 در گذشته است.

سطح شیبدار سطحی است که بازمین دارای زاویه باشد . مانند جاده های کوهستانی پلکان ساختمان – نردبان
تفاوت سطح شیبدار با اهرمها ، چرخ ومحورها ، وقرقره ها دراین است که ماشینهای قبلی همگی هنگام غلبه نیروی محرک برمقاوم یعنی هنگام حرکت نیروی محرک ونیروی مقاوم ماشین نیز حرکت می کند اما سطح شیبدار حرکتی ندارد والبته بازوی محرک وبازوی مقاوم هم ندارد .


در سطح شیبدار چون نیروی محرک روبه جلو ونیروی مقاوم روبه بالا حرکت می کند پس سطح شیبدار تغییرجهت نیرو دارد وچون نیروی محرک کم درمسافت طولانی ونیروی مقاوم زیاد در مسافتی کم جابجا می شود پس افزایش نیرو دارد .

درسطح شیبدارطول سطح شیبدار همواره از ارتفاع آن بیشتر است پس هرچه طول نسبت به ارتفاع بزرگتر باشد افزایش نیرو بیشتر خواهد بود . ومزیت مکانیکی آن هم نیزبیشترخواهد بود.مثلا اگر نردبانی را به دیواربچسبانیم بالارفتن از آن کار دشواری است اما اگر پایه آن را از دیوار دورتر کنیم راحت تر بالا می رویم وچنانچه نردبان را بزرگتر وباز هم از دیوار دورتر کنیم بسیار راحت تر بالا خواهیم رفت .

تفاوت علوم طبیعی و علوم اجتماعی● مقدمه
وقتی از رنسانس به بعد روشهای تجربه گرایانه ی علوم طبیعی (همچون فیزیک) در برخورد با طبیعت قدرت و توانایی خویش را در انتظام بخشیدن به رویدادهای ظاهرا پیچیده و نامنظم طبیعی نشان داد و به آدمی ابزارهای قدرتمندی برای شناخت و تسلط بر طبیعت بخشید ، و به او نشان داد که از طریق برخورد تجربی با طبیعت و به آزمون کشیدن تجربی ِ داده ها و فرضیه ها می توان به معرفتی مطمئن پیرامون جهان ِ طبیعی دست یافت ، برخی از نظریه پردازان در حوزه های علوم انسانی را نیز بدین سو متمایل کرد که شاید بتوانیم با طرح نظام تئوریک فراگیر و گسترده ، چیزی شبیه به نظریه ی نیوتن در فیزیک ، در عالم انسانی نیز با همان فراگیری ، دقت و توانایی مسائل انسانی را شناخته ، پیش بینی و حل و فصل نماییم و کم و بیش بر روند عمومی ِ زندگی اجتماعی مسلط گردیم.

تغییر گونه های جانداران
الگوی تغییر تدریجی
برمبنای نظریه‌ی داروین، گونه‌های جدید حاصل تجمع تدریجی تفاوت‌ها در افراد یک جمعیت‌اند. برمبنای این نظریه، تکامل فرایندی است که به آهستگی پیش می‌رود و طی سالیان متمادی (هزاران یا میلیون‌ها سال) پیوسته جریان داشته است. این نظریه را ” الگوی تغییر تدریجی ” می‌نامیم.
برمبنای الگوی تغییر تدریجی، وقتی گونه‌ای به گونه‌ای دیگر تغییر می‌کند، این تغییر به‌طور پیوسته و طی مدت زمانی طولانی رخ داده است.


الگوی تغییر گونه‌ها
الگوی تغییر گونه‌ها بر دو نوع‌اند:
• الگوی تغییر تدریجی
• الگوی تعادل نقطه‌ای
الگوی تغییر تدریجی
برمبنای نظریه‌ی داروین، گونه‌های جدید حاصل تجمع تدریجی تفاوت‌ها در افراد یک جمعیت‌اند. برمبنای این نظریه، تکامل فرایندی است که به آهستگی پیش می‌رود و طی سالیان متمادی (هزاران یا میلیون‌ها سال) پیوسته جریان داشته است. این نظریه را ” الگوی تغییر تدریجی ” می‌نامیم.
برمبنای الگوی تغییر تدریجی، وقتی گونه‌ای به گونه‌ای دیگر تغییر می‌کند، این تغییر به‌طور پیوسته و طی مدت زمانی طولانی رخ داده است.

زندگینامه رابرت بویل


رابرت بویل که از چهره های ماندگار انگلیس است در کاخ لیزمور در ایلند به دنیا آمد. او هفتمین پسرکنت اعظم کورک یکی از ثروتمند ترین مردان جهان بود. کنت اعظم برای تربیت فرزندان و اینکه لوس و ناز نازی نشوند آنها را به خانواده های فقیر سپرد تا پرورش یابند. رابرت بویل از ۶ ماهگی تا ۴ سالگی در یک خانواده روستایی ایلندی به سر برد. او تا ۸ سالگی زیر نظر معلم سر خانه تحصیل کرد، سپس به مدت ۳ سال در اتون انگلیس به درس خود ادامه داد.

زندگینامه رابرت بویل
بویل در ۲۰ سالگی به لندن رفت و عضو یک گروه دانشمندان تجربی شد. بویل اعتقاد راسخ داشت که آینده علم بر روش تجربی استوار است. شعار او که هیچ چیز به صرف گفته دیگران قابل قبول نیست، این فکر را که تمام پاسخها در کتابهای قدیمی وجود دارد نفی می کرد. گروه علمی که او عضو آن بود جلسه بحثهای غیر رسمی را در خانه هر یک از اعضا برگزار می کرد و بویل به آن نام کالج نامرئی داده بود.

ساخت واندوگراف

این دستگاه “مولد واندوگراف” نام دارد. موزه های علمی و مراکز تحقیقاتی مدل های بزرگ تری از آن را دارند که می توانند چند صدهزار ولت برق تولید نمایند. دستگاه ما خیلی ضعیف است، با این وجود می تواند جرقه هایی به طول ١سانتیمتر (بین انگشت و قوطی) ایجاد کند. جرقه ها بی ضرر هستند، و تقریباً شبیه وقتی است که بر روی فرش راه می روید و سپس به دستگیره درب دست می زنید.



علوم تجربیتوصیه می شود برای این فعالیت پژوهشی اولیاء محترم نیز کمک کنند.

وسایل مورد نیاز


١- قوطی خالی نوشابه
٢- میخ کوچک
٣- حلقه کش، به پهنای ٠.۵سانتیمتر و طول ٧ تا ١٠ سانتیمتر
۴- یک فیوز کوچک ١٠٠میلی آمپری
۵- موتورDC کوچک
۶- جا باتری
٧- لیوان استیروفومی ( لیوان کاغذی نیز کار می کند)
٨- چسب گرم تفنگی ( یا چسب مایع معمولی)
٩- دو سیم استاندارد ١۵سانتیمتری
١٠- دو تکه لولهPVC نمره ۴/٣اینچی، به طول حدودی ۵ تا ٨ سانتیمتر
١١- اتصال لوله رابطPVC نمره ۴/٣اینچی
١٢- سه راهی لولهPVC نمره ۴/٣اینچی
١٣- نوار چسب برق
١۴- یک تکه چوب

ویتامینها ترکیبات آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. تغذیه ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و به بیماری‌های مختلف مانند بری بری و پلاگر می‌انجامد.

ویتامینها سبب تسهیل دگرگشت (سوخت و ساز بدن)، اسیدهای آمینه، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها می‌شوند و رشد و نمو و ترمیم سلولهای بدن را میسر می‌سازند. برخی از ویتامینها سبب جذب مواد غذایی در روده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافتهای اپی تلیال و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک عارضه جلوگیری می‌کند.
کلمهٔ ویتامین از واژه یونانی ویتا به معنی «زندگی» است. فونک نام Vitalamine، یعنی آمینی که حیاتی بوده و برای ادامه زندگی ضرورت دارد، را به موادی که سبب بهبود بیماری بری بری می‌شد و از گروه آمین بوده اطلاق کرد. پس از آنکه معلوم شد بسیاری از ویتامینها از گروه آمین نیستند حرف e از آخر واژه ویتامین حذف و واژه Vitamin مورد قبول واقع شد.

چکیده: در جهان معاصر که پیشرفت صنعت و فناوری یکی از شاخص‌های مهم تمدن به شمار می‌رود، چنین وانمود می‌شود که تمدن حاضر محصول پیشرفت ورشد علوم ریاضی و تجربی است. همچنین نتیجه گرفته می‌شود که تنها این علوم ارزش دارند و علوم انسانی یا بی ارزش هستند یا همتای علوم طبیعی نیستند. در این نوشتار ضمن تعریف علوم انسانی و بیان تمایز آنها با علوم دیگر، با دیدگاه بعضی‌اندیشمندان معاصر در مورد ارزش و روش علوم انسانی آشنا می‌شویم. در پایان راهکارهایی در جهت بر طرف کردن موانع رشد این علوم و بهبودی نسبی آنها عرضه می‌شود.

کلمه های کلیدی:
• روش شناسی • علوم انسانی • علوم طبیعی • معرفت شناختی

مقدمه

اگر یک فضاپیما به فضاهای دور دست سفر کند. ممکن است به جایی برسد که دیگر تقریباً بر آن هیچ نیروی جاذبه ای واد نشود، یعنی در حالت بی وزنی قرار بگیرد. اما در چنین حالتی این فضاپیما همچنان جرم دارد و ذرات سازنده آن پابرجا هستند.



نیروی الکتریکی:
۱) پسر بچه ای موهای تمیز و خشک خود را شانه می زند ولی به جای آنکه موهای او مرتب شود. موهای او به دنبال شانه کشیده می شود و موها نامرتب تر می شوند.
۲) پسر بچه ای شانه را به خرده های کاغذ روی میز نزدیک می کند. خرده های کاغذ جذب شانه می شوند.
۳) کودکی یک شانه پلاستیکی را به موهای خود مالش می دهد و آن را به باریکه آب نزدیک می کند، باریکه آب جذب شانه می شوند.
چه عاملی باعث این اتفاقات شده است.
۱) نامرتب بودن موهای پسر بچه

۲) خرده های کاغذ جذب شده به شانه

۳) انحراف باریکه آب

این پدیده به علت وجود نیروی الکتریکی است.
وقتی دو جسم بر یکدیگر مالیده می شوند . بارهای الکتریکی در آنها به وجود می آید.
بارهای الکتریکی دو نوع هستند.
۱) بارهای منفی
۲) بارهای مثبت
شما چگونگی تشکیل بارهای الکتریکی را در سال سوم راهنمایی می خوانید.

فیزیک از واژه یونانی physikos به معنی « طبیعی» و physis به معنی « طبیعت» گرفته شده است. پس فیزیک علم طبیعت است به عبارتی در عرصه علم ، پدیده های طبیعی را بررسی می كند.

علم فیزیک
علم فیزیک رفتار و اثر متقابل ماده و نیرو را مطالعه می كند.مفاهیم بنیادی پدیده های طبیعی تحت عنوان قوانین فیزیک مطرح می شوند.این قوانین به توسط علوم ریاضی فرمول بندی می شوند به طوریكه قوانین فیزیک و روابط ریاضی با هم در توافق بوده و مكمل هم هستند.و دو تایی قادرند كلیه پدیده های فیزیكی را توصیف نمایند.

تاریخچه علم فیزیک
- از روزگاران باستان مردم سعی می كردند رفتار ماده را بفهمند. و بدانند كه:چرا مواد مختلف خواص متفاوت دارند؟ چرا برخی مواد سنگینترند؟ و... همچنین جهان ، تشكیل زمین و رفتار اجرام آسمانی مانند ماه و خورشید برای همه معما بود.

, همه­ی آنهایی را که شیرجه می­روند دوست دارم. تمامی ماهی­ها می­توانند نزدیکی سطح دریا شنا کنند اما فقط نهنگی عظیم­الجثه می­تواند پنج مایل یا بیشتر زیر دریا فرو برود … تمام غواصان فکری را می­گویم که از همان آغاز جهان به اعماق فرو رفته و با چشمانی به خون نشسته بالا آمده­اند. هرمان ملویل (1)

علوم طبیعی آن دسته علومی می باشند که به مطالعه قوانین و مسائل حاکم بر جهان هستی می پردازند. به عبارتی علومی که روش های علمی را جهت مطالعه طبیعت به کار می گیرند. علوم طبیعی علوم کاربردی هستند و علوم محض مانند ریاضیات و آمار در این دسته جای نمی گیرند. در نگاه اول تصور می رود که تنها علومی مانند زیست شناسی، زمین شناسی علوم طبیعی به شمار می آیند اما در واقع در دسته بندی علوم طبیعی علومی مانند فیزیک، شیمی و ستاره شناسی نیز در این دسته قرار داده می شوند.

از آنجاییکه ناشناخته های ما از جهان هستی کم و از طرفی بی پایان است، این علوم همواره در حال رشد هستند. علوم طبیعی در مقایسه با علوم دیگر جدید می باشند و برخی نیز مانند زیر شاخه های علوم زیست شناسی کاملا نو و بدیع و به شدت در حال گسترش هستند که زمان بسیاری از ورود آنها به جهان علم نمی گذرد. از این رو در دانشگاه ها نیز بها و ارزش قابل توجهی به این علوم و تحقیق و توسعه آنها داده می شود.

درس علوم تجربی که یکی از درس های اصلی دوره های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی است، به نوبه ی خود باید بتواند به هر دو هدف یادشده دست یابد. در این درس، محتوا و روش باید به گونه ای طراحی شود که از یک سو به نیازهای فطری دانش آموزان در زمینه ی شناخت محیط پاسخ گوید، به آنان در پی بردن به شگفتی های جهان کمک کند و معرفت آنان را نسبت به خالق جهان افزایش دهد و از سوی دیگر، آنها را با دانش و بینش مورد نیاز زندگی حال و آینده آشنا سازد.
اهداف های کلی در طرح جدید آموزش علوم تجربی
دانستنی ها
مهارتهای ضروری
نگرش های ضروری
فلسفه ی آموزش علوم تجربی
یکی از ویژگی های بارز انسان «کنجکاوی» است که از دوران کودکی تا پایان عمر، او را به «دانستن» و کشف حقایق و پرده برداری از مجهولات سوق می دهد. این نیروی درونی، تکاپوی انسان را برای کسب «علم» و گریز از «جهل» افزون می کند.

درس علوم تجربی که یکی از درس های اصلی دوره های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی است، به نوبه ی خود باید بتواند به هر دو هدف یادشده دست یابد. در این درس، محتوا و روش باید به گونه ای طراحی شود که از یک سو به نیازهای فطری دانش آموزان در زمینه ی شناخت محیط پاسخ گوید، به آنان در پی بردن به شگفتی های جهان کمک کند و معرفت آنان را نسبت به خالق جهان افزایش دهد و از سوی دیگر، آنها را با دانش و بینش مورد نیاز زندگی حال و آینده آشنا سازد.




اهداف های کلی در طرح جدید آموزش علوم تجربی
دانستنی ها
مهارتهای ضروری
نگرش های ضروری
فلسفه ی آموزش علوم تجربی
یکی از ویژگی های بارز انسان «کنجکاوی» است که از دوران کودکی تا پایان عمر، او را به «دانستن» و کشف حقایق و پرده برداری از مجهولات سوق می دهد. این نیروی درونی، تکاپوی انسان را برای کسب «علم» و گریز از «جهل» افزون می کند.

امروزه در اطراف ما، در منزل، محیط کار، خیابان های داخل شهر و . . . همیشه با وسیله هایی روبرو می شویم که از انرژی الکتریکی استفاده می کنند. الکتریسیته در زندگی ما نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. در این فصل الکتریسیته و کاربردهای آن را مورد بحث قرار می دهیم.


الکتریسیته


بار الکتریکی
هر اتم از دو قسمت، شامل هسته و الکترون ها تشکیل می شود. الکترون ها حول هسته می چرخند و هسته که فضای بسیار کوچکی از اتم را اشغال می کند، خود از ذره های ریزی به نام پروتون و نوترون تشکیل می شود. بار الکتریکی الکترون، منفی و بار الکتریکی پروتون، مثبت است. اندازه ی بار الکترون و پروتون مساوی است و فقط علامت آن ها متفاوت است
نوترون بار الکتریکی ندارد. هرگاه اتم در حالت عادی باشد، تعداد الکترون ها و پروتون های آن با هم مساوی است
هنگامی که یک تیغه ی شیشه ای را با پارچه ی ابریشمی یا یک تیغه ی پلاستیکی را با پارچه ی پشمی مالش دهیم و به خرده های کاغذ نزدیک کنیم، مشاهده می کنیم که خرده های کاغذ جذب این میله ها می شوند
بار الکتریکی در اجسام باردار